Yazılım Mühendisliği Nedir?

Bu güne kadarki yazılarda etrafında epeyce dolanıp, ara ara da şöyle çok ucundan değindiğimiz “yazılım mühendisliği” kavramının artık adını koymanın zamanı geldi.




Başlangıçta, ilk bilgisayarların geliştirildiği dönemlerde, yazılım denilen şey sadece belirli kod dizilerini temsil ediyordu. Bilgisayarlar gelişip yaygınlaştıkça yazılım kavramı da genişledi ve “bilgisayar yazılımı, bir bilgisayar sisteminde belirli görevleri yerine getirmek üzere kullanılan kod, yordam ve dokümanların tümüne verilen isim” olarak tanımlanmaya başladı.

Yazılımın bir disipline haline gelmesiyse, yazılım projelerinde yaşanan ciddi başarısızlıklara artık bir dur denmesi gerektiği düşünülerek, bu alanda çeşitli süreçler, metotlar ve diğer mühendislik araçlarının oluşturulmasına ve işletilmesine karar vermesiyle başladı.


“Software” yani “yazılım” ifadesi 1958 yılında Joh Tukey tarafından, “Yazılım Mühendisliği” ifadesi ise 1968’de Almanya’da gerçekleştirilen NATO konferansında ilk kez kullanıldı. Sonrasında yazılım mühendisliğini geliştirmek için bazı örgütler kuruldu ve bunların öncülüğünde yapılan çalışmalarda, yeni bir disiplin olarak “Yazılım Mühendisliği” yapılandırılmaya başladı.

Mühendislik, benim özümsediğim tanımıyla; “insan hayatı içerisindeki sorunlara çözüm üreterek faydalı ürünler ortaya koymak” olarak düşünülebilir. Bir kere yaşamın içinde olmayı ve mevcut sıkıntılara hemen uygulanabilir somut çözümler getirmeyi gerektirir. Bir disiplin olması içinse ölçülebilirlik ve standartlar geliştiriyor ve uyguluyor olmalıdır. Bu şu anlama gelir; siz belirli bir anda günlük hayattaki bir soruna dair bir çözüm geliştirebilirsiniz. Ama bunun bir mühendislik çözümü olması için ölçülerek değerlendirilebilir bir çözüm olması gerekir ve gerçekleştirilen adımların, yöntemlerin iş ve işlemlerin belirli bir standarda bağlanması gerekir. Böylece aynı adımları gerçekleştiren başka biri de aynı ölçümleme yöntemleriyle ölçümlendiğinde aynı sonuçlara ulaşabileceklerdir.

Ve bu kadar girişten sonra işte yazılım mühendisliğinin tanımı:
“Yazılım Mühendisliği, yazılım üretiminin mühendislik yöntemleriyle yapılmasını öngören, beklenen özellikleri belirlenen bütçe ile süresi içinde tamamıyla karşılayan kaliteli yazılım geliştirilmesi için yöntem, araç, teknik ve metodolojiler üreten bir disiplindir.”

Yazılım mühendisliği bu tanım doğrultusunda aşağıdaki on temel bilgi alanını (Knowledge Areas) içermektedir
1. Yazılım isterleri (Software requirements)
2. Yazılım tasarımı (Software design)
3. Yazılım geliştirme (Software construction)
4. Yazılım sınama (Software testing)
5. Yazılım bakımı (Software maintenance)
6. Yazılım yapılandırma yönetimi (Software configuration management)
7. Yazılım mühendisliği yönetimi (Software engineering management)
8. Yazılım mühendisliği süreçleri (Software engineering process)
9. Yazılım mühendisliği araç ve metotları (Software engineering tools and methods)
10. Yazılım kalitesi (Software quality)

Ve yine yazılım mühendisliği, kaliteli yazılım geliştirme hedefine ulaşabilmek için aşağıdaki disiplinlerle birlikte çalışmaktadır:
1. Bilgisayar mühendisliği
2. Bilgisayar bilimleri
3. Yönetim bilimleri
4. Matematik
5. Proje yönetimi
6. Kalite yönetimi
7. Yazılım ergonomisi
8. Sistem mühendisliği


Bir yazılım projesi üzerinde çalışırken, yukarıdaki bilgi alanları ve ilişkili disiplinleri kullanarak müşteri isteklerini bütçesi içerisinde ve verilen zaman diliminde beklenen kalitede üretmeye çalışırız.